Terapia dzieci z ASD

Terapia dzieci z autyzmem koncentruje się na kształtowaniu umiejętności komunikacyjnych i społecznych oraz usprawnianiu percepcji wzrokowej, słuchowej i dotykowej, co służy ogólnej poprawie funkcjonowania dziecka w społeczeństwie. Ukierunkowana jest początkowo na rozbudowanie bazowych umiejętności komunikacyjnych: kontaktu wzrokowego, wspólnego pola uwagi, gestu wskazywania palcem, reakcji na imię, naśladownictwa, zabawy symbolicznej. Rownolegle, jeśli istnieje potrzeba stosuje się wprowadzanie komunikacji alternatywnej lub rozwijanie funkcjonalnej komunikacji. Kluczowym dla rozwoju komunikacji jest rozwijanie pragmatyki języka czyli jego realnego zastosowania w interakcji z drugom człowiekiem. Po to aby dziecko z ASD miało narzędzie funkcjonalnej komunikacji. Jednocześnie korekcja wad wymowy nie jest celem priorytetowym. Jest niezwykle ważnym elementem jednak realizowanym w kolejnym etapie pracy terapeutycznej. 

Cele, metody i kierunki działań są ściśle zależne od poziomu deficytów językowych, komunikacyjnych oraz nieprawidłowości obserwowanych w pozostałych sferach funkcjonowania dziecka 

Jedną z metod wykorzystywanych w procesie terapeutycznym dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu jest metoda komunikacji alternatywnej i wspomagającej (AAC). Jako AAC określa się wszystkie sposoby umożliwiające osobom ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi przekazywanie i odbieranie komunikatów. Metoda ta obejmuje procesy wspomagające mowę w celu zwiększenia umiejętności komunikacyjnych, które są niezbędne do skutecznego porozumiewania się. Komunikacja wspomagana polega na tym, że w celu porozumiewania się z innymi osobami wykorzystuje się urządzenia zewnętrzne lub pomoce komunikacyjne, takie jak: tablice, symbole graficzne oraz niewspomaganą, nastawioną przede wszystkim na zastosowanie komunikatów realizowanych w formie gestów lub ekspresji ruchowej (Grycman, Kaczmarek, 2014). W komunikacji wspomaganej stosuje się różne formy znaków: manualne, graficzne i przestrzenno-dotykowe. Badania dowodzą, że najbardziej efektywnym systemem w terapii osób z autyzmem jest komunikacja obrazkowa (PCS – Picture Communication System) – prawie 75% osób korzystających z systemu obrazkowego nauczyło się mówić (Bondy, 2001). Komunikacja obrazkowa umożliwia ponadto dostęp do funkcjonalnego systemu komunikacji, dzięki któremu można kontrolować swoje otoczenie (Grycman, Kaczmarek, 2014)

Grycman M., Kaczmarek B. B., 2014, Podręczny słownik terminów AAC – komunikacji wspomagającej i alternatywnej, Kraków

Bondy A., 2001, PECS: Potential benefits and risks, „The Behavior Analyst Today”, 2, s. 127–132.